Vì sao mẹ cần quan tâm tới dấu hiệu bé bú đủ sữa

Khi mẹ cho con bú, đặc biệt là bú mẹ hoàn toàn, việc bé bú đủ sữa rất quan trọng. Nếu bé bú đủ, sẽ giúp bé phát triển tốt cả về thể chất và trí tuệ, hệ miễn dịch được tăng cường, mẹ và bé đều có trải nghiệm cho bú thuận lợi hơn. 

Ngược lại, nếu bé bú chưa đủ hoặc bú thiếu sữa thì có thể dẫn tới chậm tăng cân, thiếu nước, quấy khóc nhiều, thậm chí suy dinh dưỡng. Các bài viết chuyên môn đã chỉ rõ dấu hiệu bé bú không đủ sữa mẹ cần được nhận biết sớm để xử lý.

Vì vậy, việc mẹ nắm rõ dấu hiệu bé bú đủ sữa sẽ giúp yên tâm hơn, và kịp thời điều chỉnh nếu có gì bất thường.

4 dấu hiệu bé bú đủ sữa mẹ

Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến để mẹ có thể kiểm tra xem bé có bú đủ sữa mẹ hay chưa:

Dấu hiệu 1: Bé tăng cân đều đặn

Một trong những dấu hiệu quan trọng nhất: bé sau khi sinh sẽ lấy lại cân nặng lúc mới sinh và bắt đầu tăng cân ổn định.
Ví dụ: trong 0-3 tháng đầu, mức tăng khoảng 100-200g/tuần là một tham khảo.
Nếu bé tăng cân ổn định, có thể yên tâm rằng bé đang nhận đủ sữa.

Bé tăng cân đều đặn

Dấu hiệu 2: Số lần thay tã ướt và đi tiêu hợp lý

Một dấu hiệu dễ quan sát là số lượng tã ướt/ngày và số lần bé đi ngoài:

• Sau khoảng 5-7 ngày tuổi, bé bú mẹ tốt thường có ≥ 6 tã ướt/ngày.
• Đi ngoài phân lỏng, màu vàng nhạt khi bé bú mẹ tốt.
  Nếu mẹ thấy tã ướt ít hơn, phân sẫm hoặc ít đi ngoài thì nên lưu ý.

Số lần thay tã ướt và đi tiêu hợp lý

Dấu hiệu 3: Bé bú hiệu quả, biểu hiện no và thư giãn sau bú

Một số biểu hiện cho thấy bé đã bú “đủ” và hài lòng:

• Bé bú với nhịp mút-nuốt rõ ràng, rồi tự rời vú hoặc bú chậm lại khi no.
• Sau khi bú xong, bé trông hài lòng, ít quấy khóc, ngủ ngon hơn.
• Ngực mẹ cảm thấy mềm hơn sau khi bú, dấu hiệu sữa mẹ đã được hút ra đủ.

Bé bú hiệu quả, biểu hiện no và thư giãn sau bú

Dấu hiệu 4: Ngực mẹ thay đổi sau bú

Mẹ có thể cảm nhận được rằng bầu ngực mềm hơn hoặc không còn căng tức như trước khi bú, đây là dấu hiệu sữa đã được bé tiêu thụ.

Dấu hiệu bé bú chưa đủ sữa

Khi bé không bú đủ sữa — dù là bú mẹ hoặc bú sữa công thức — mẹ cần nhận biết sớm để hỗ trợ. Dưới đây là các dấu hiệu dấu hiệu bé bú không đủ sữa mẹ và có thể áp dụng cả cho bú sữa công thức nếu thấy bất thường:

• Thời gian bú quá ngắn (<10 phút) hoặc quá dài (> 1 giờ) mà bé vẫn không căng no.
• Bé tăng cân chậm hoặc không tăng cân.
• Số lượng tã ướt/tã bẩn ít hơn so với bình thường; nước tiểu màu sẫm hơn.
• Ngực mẹ bị “xẹp” sớm, không còn cảm giác căng sau mỗi cữ bú.
• Bé mút tay nhiều, quấy khóc liên tục hoặc có vẻ khó chịu sau bú, có thể là dấu hiệu bé vẫn đói.
• Bé ngủ quá nhiều, khó thức bú hoặc bú rất ít, có thể là bé bú không đủ và mệt.

Dấu hiệu bé bú chưa đủ sữa

Nếu mẹ thấy bất kỳ dấu hiệu nào như trên, nên xem xét tư thế bú, tần suất bú, khả năng tiết sữa của mẹ, hoặc gặp chuyên gia/nhân viên y tế để hỗ trợ.

Khác biệt khi bé bú sữa mẹ và bú sữa công thức

Khi bé bú sữa mẹ, dấu hiệu nhận biết “bú đủ” có phần khác so với khi bú sữa công thức. 

Ví dụ, với dấu hiệu bé bú không đủ sữa công thức, nếu bé bú sữa công thức và vẫn có những biểu hiện như quấy khóc, tăng cân chậm, hoặc bú liên tục thì mẹ cần lưu ý rằng có thể lượng sữa công thức/chế độ bú chưa phù hợp.
Với bú mẹ, mẹ không đo được “ml” mỗi cữ nên dựa vào dấu hiệu như ở phần trên là rất cần thiết. Với công thức, bé có thể bú lượng rõ ràng nhưng vẫn không hấp thu tốt hoặc bé bị tiêu hóa kém, nên mẹ cũng cần quan sát biểu hiện tổng thể.

Mẹ nên làm gì để hỗ trợ bé bú đủ

• Cho bé bú theo nhu cầu: mỗi 2-3 giờ (với sơ sinh), không nên để bé đói quá lâu.
• Đảm bảo tư thế bú đúng: trẻ ngậm vú mẹ tốt, má bé tròn, không bị đau núm vú mẹ. Nếu mẹ đau, có thể bé ngậm không đúng, dẫn tới bé bú kém.
• Mẹ cần nghỉ ngơi đủ, ăn uống đầy đủ, uống đủ nước để đảm bảo lượng sữa mẹ tốt.
• Quan sát dấu hiệu của bé: tã ướt, đi ngoài, tăng cân, biểu hiện no sau bú.
• Nếu có dấu hiệu bé bú không đủ sữa mẹ hoặc bú khó khăn — nên tìm đến chuyên gia tư vấn cho mẹ & bé, vì rất nhiều nguyên nhân có thể ảnh hưởng (bé ngậm bú kém, mẹ ít sữa, bé bệnh …)

Quan sát dấu hiệu của bé

Kết luận

Việc nhận biết dấu hiệu bé bú đủ sữa là rất quan trọng và giúp mẹ yên tâm hơn, đồng thời hỗ trợ bé phát triển khỏe mạnh. Mẹ cần quan sát: tăng cân của bé, số lần thay tã ướt và đi ngoài, biểu hiện no sau bú, và cảm giác của mẹ sau mỗi cữ bú. Ngược lại, nếu có dấu dấu hiệu bé bú chưa đủ hoặc dấu hiệu bé bú thiếu sữa, mẹ không nên chần chừ mà cần có giải pháp ngay, từ điều chỉnh tư thế bú, tăng số lần bú, tới tìm hỗ trợ y tế nếu cần.
Nếu bạn thấy bé có biểu hiện bất thường hoặc không giống các dấu hiệu “bú đủ” nêu ở trên, hãy liên hệ bác sĩ nhi hoặc chuyên viên nuôi con bằng sữa mẹ để được hỗ trợ kịp thời.